Technologia jest dzisiaj integralną częścią życia codziennego i niezwykle istotne jest, aby rodzice byli dobrze poinformowani na temat bezpieczeństwa dzieci w Internecie. Z jednej strony jest to miejsce pełne możliwości. Równocześnie stanowi potencjalne zagrożenie dla najmłodszych użytkowników, które spędzają w nim coraz więcej czasu. Dlatego też, jeśli jesteś rodzicem to ten artykuł jest dla Ciebie. Podpowiadamy – jak zapewnić dzieciom bezpieczeństwo w sieci, ale także jak uchronić siebie, bo zagrożenia czyhają także na rodziców.
Uważaj na fraud – jak być bezpiecznym w Internecie i na co uważać jako rodzic?
W obliczu rosnącej liczby zagrożeń internetowych, ważne jest, aby rodzice skupili się na bardziej złożonych kwestiach związanych z bezpieczeństwem w sieci i uważali np. na fraud. Zwrot ten oznacza „oszustwo” lub (w potocznym znaczeniu) „przekręt”.
W dzisiejszych czasach Internet to druga rzeczywistość, przeplatająca się już z tym co przywykliśmy nazywać realnością. Tymczasem poważnym zagrożeniem w internecie może stać się nawet rozrywka. Popularna i niezobowiązująca, jak gry komputerowe, kanały streamingowe czy subskrybowane media rozrywkowe. Dziecko nie ma takiego samego spojrzenia na finanse co rodzic. Z tego względu jest bardzo narażone na próby wyłudzenia pieniędzy. Nie znaczy to jednak, że rodzic będzie w stanie się przed złodziejem obronić z łatwością.
Gry sieciowe stały się w zasadzie platformami rozrywki, które mogą opierać się na tzw.„mikrotransakcjach” – czyli wpłatach pieniędzy od użytkowników za określone dobra i usługi w obrębie platformy takie jak: skiny, emotki, animacje, specjalne przedmioty itp. Dlaczego rodzic powinien zwrócić uwagę na to w co gra jego pociecha? Ponieważ zdarzały się historie, gdzie dzieci doprowadziły do wyczyszczenia konta z oszczędności rodzica, dokonując zakupów na wielotysięczne kwoty. Na potrzeby walki z takimi zakupami lub wyłudzeniami, kiedy dziecko może być nakłonione do wysłania pieniędzy na fałszywą transakcję (fraud), nigdy nie „podpinaj” kart, ani żadnego środka płatniczego do mediów społecznościowych itp.
Dziecko może udostępnić konto na danej platformie komuś kto je do tego nakłoni. To z kolei wolna droga do wykorzystania przez osoby trzecie Twoich środków płatniczych. Bardzo ciężko jest wtedy temu zapobiec. Najlepiej jest nie doprowadzić do możliwości, żeby dziecko mogło zadysponować kontem bankowym, kartą itp. Należy pamiętać, że dzieci urodzone w epoce powszechnego dostępu do Internetu są znacznie bardziej biegłe w prostych operacjach za pomocą sieci. Nasza pociecha może wykorzystać zapisane dane logowania, jeśli ich nie zabezpieczymy. Gdy będzie chciało przelać pieniądze to może wykorzystać moment, gdy rodzić jest zajęty. Nie pomoże tutaj kod od banku, jeśli telefon będzie dla dziecka łatwo dostępny, niezabezpieczony hasłem i z możliwością otwarcia wiadomości z banku. Jak pokazują opisane historie nie jest to wcale aż tak nieprawdopodobny scenariusz.
Bezpieczne hasła to podstawa bezpieczeństwa w sieci – jakich zasad przestrzegać?
Ochrona danych osobowych w sieci jest podstawową zasadą bezpiecznego korzystania z Internetu przez każdego. Podstawą ochrony danych osobowych jest stosowanie bezpiecznych haseł. Warto podkreślić znaczenie ich regularnej zmiany oraz wykorzystywanie technologii takich jak weryfikacja dwuetapowa czy menadżer haseł. Łącząc te dwa sposoby, jako użytkownik znacznie minimalizujesz ryzyko padnięcia ofiarą hakera czy cyberprzestępcy. Wytłumacz dzieciom jak ważne są bezpieczne hasła i dlaczego nie powinny udostępniać swoich haseł innym osobom.
- Stosuj długie i trudne hasła z kombinacją liter, cyfr i znaków specjalnych czy wyrazami, które nie mają logicznego sensu w ciągu (np.: @wiewiórkipachnąceoponami123!)
- Absolutnie nie używaj jednego hasło do wszystkiego.
- Zmieniaj hasła regularnie, nawet bez podejrzeń o zagrożenie.
- Zawsze włączaj weryfikację dwuetapową (uwierzytelnianie dwuskładnikowe 2FA).
- Unikaj zapamiętywania haseł w przeglądarce, szczególnie do kont, w których masz podpiętą kartę.
- Korzystaj z menadżera haseł – aplikacji do zarządzania hasłami dla generowania i bezpiecznego przechowywania silnych haseł np. 1Password, Bitwarden, NordPass.
- Zabezpiecz swój router i nie korzystaj z publicznych sieci Wi-Fi, jeśli nie musisz. A jeśli to konieczne – korzystaj z VPN.
- Regularnie aktualizuj system operacyjny i aplikacje, aby korzystać z najnowszych zabezpieczeń przed złośliwym oprogramowaniem.
- Uważaj na phishing i nie wchodź w podejrzane linki czy wiadomości. Bądź świadomy potencjalnych prób wyłudzenia danych osobowych.
Warto także zwracać uwagę na certyfikat SSL (Secure Socket Layer) podczas korzystania z witryn internetowych. Certyfikat SSL potwierdza, że połączenie jest bezpieczne. To oznacza, że dane przesyłane między przeglądarką a serwerem są zaszyfrowane. Sprawdzając, czy witryna posiada certyfikat SSL, można zminimalizować ryzyko ataków typu „phishing”. Polegają one na podszywaniu się pod prawdziwe i bezpieczne strony logowania. Innymi słowy jest to ochrona przed fałszywą stroną logowania. Korzystanie z programów szyfrujących dane dodatkowo zabezpiecza poufne informacje przed nieautoryzowanym dostępem. Szczególnie jeśli przechowujesz takowe na dysku twardym lub w chmurze.
Przeczytaj także: „Rodzice –helikoptery” wychowują pokolenie płatków śniegu
Komunikacja – klucz do bezpiecznego korzystania z Internetu przez dzieci
Pierwszym krokiem do zapewnienia bezpieczeństwa online dla naszych dzieci jest otwarta komunikacja. Rozmawiajmy z nimi o potencjalnych zagrożeniach w Internecie, oraz o konsekwencjach nieodpowiednich działań. Dzieci powinny wiedzieć, że zawsze mogą się z nami podzielić swoimi doświadczeniami online, nawet jeśli są to trudne tematy.
Podstawową zasadą bezpiecznego Internetu jest edukacja. Zacznijmy od tego, aby zrozumieć, jakie strony są bezpieczne, a jakie mogą stanowić zagrożenie. Warto nauczyć dzieci, jakie informacje są prywatne i dlaczego nie powinny ich udostępniać online. Przyjrzyjmy się razem z nimi zasadom korzystania z Internetu, tak aby wiedziały, co jest akceptowalne, a co nie.
Jednocześnie należy pamiętać, że bezpieczeństwo w sieci to także wyzwanie edukacyjne dla rodzica. Ten, aby móc zrozumieć dziecko korzystające z social-mediów, musi poświęcić czas i uwagę na próbę zrozumienia panujących trendów, a także kontekst oglądanych przez dziecko materiałów. Nie jest to zadanie łatwe dla osób z poza tzw.: „targetu”, ponieważ w sieci jest bardzo dużo treści skierowanych do dzieci jako docelowej grupy odbiorczej. Stąd rodzic może mieć sporą trudność ze zrozumieniem tego co ogląda dziecko. Jednocześnie zapoznanie się z tymi treściami może pozwolić rodzicowi na uniknięcie niepożądanych sytuacji, tj.: „łańcuszków”, „challeng’ów”, udziału w internetowych linczach, udostępniania danych wrażliwych itp. Rodzajów zagrożeń internetowych jest wiele, a cyberprzemoc („cyber-bullying”), „stalking”, phishing, fraud czy uzależnienie od Internetu to tylko niektóre z nich.
Bezpieczeństwo dzieci w Internecie- blokuj szkodliwe strony
Jednym z kluczowych aspektów dbania o bezpieczeństwo dzieci w sieci jest regularne monitorowanie ich aktywności online. Możemy zainstalować oprogramowanie filtrujące, które pomoże nam kontrolować, jakie strony odwiedzają, i blokować dostęp do potencjalnie niebezpiecznych treści. Jednak pamiętajmy, że kontrola powinna opierać się na równowadze między ochroną a poszanowaniem prywatności.
Regularnie sprawdzaj, co dzieje się w sieci. To nie oznacza naruszania prywatności dzieci, ale raczej zrozumienia – z kim rozmawiają, jakie strony odwiedzają i co udostępniają online. Zagrożenia jakie czekają na nie w Internecie, niestety, pojawiają się z coraz większej ilości stron, niekoniecznie witryn o charakterze dedykowanym. Może to skutkować oglądaniem przez dzieci nieodpowiednich obrazów i zachowań np. o podtekście erotycznym, mimo że dana strona czy twórca internetowy nie przyznaje się otwarcie do takowej lub nie jest świadomy szkodliwości takiej działalności.
Ponadto witryny internetowe dużych podmiotów projektowane są bardzo dokładnie i pod konkretne zachowania. Mają za zadanie uzależnienie użytkownika i spowodowanie, że będzie częściej wracał, dłużej spędzał czas w sieci. Dzieci są na to szczególnie narażone. Trudno jest z tym walczyć, gdyż odbywa się to nawet za pośrednictwem barw jakie ma strona. Nie wspominając o mechanizmach i niezwykle sprytnych algorytmach „nagradzania” za częste logowanie. Polegają one na podsyłaniu spersonalizowanych treści, które pasują do schematu wyszukiwania.
Odpowiedzialne korzystanie z Internetu – szanuj prywatność swoich dzieci
Najlepszym sposobem na nauczanie bezpiecznego korzystania z Internetu jest być dla naszych dzieci wzorem. Dbajmy o to, aby samemu przestrzegać zasad bezpiecznego korzystania z sieci. Komunikacja, edukacja i monitorowanie aktywności to kluczowe elementy w budowaniu bezpiecznej przestrzeni dla najmłodszych w świecie Internetu. Jednak ważne jest także to, co sami udostępniamy w Internecie.
Nie wstawiaj na social-media zdjęć i informacji z każdego wydarzenia z życia swojej pociechy. Filtruj to co chcesz dodać i zastanów się – jakie konsekwencje może to ze sobą nieść? Pokażmy najmłodszym, że wartość prywatności online jest równie ważna, co w świecie offline. Bezpieczeństwo w sieci to nie tylko kwestia technologii, ale również zrozumienie zagrożeń i wynikających z nich konsekwencji działań oraz rozmowy na ich temat. Inwestujmy w te wartości, aby stworzyć dla naszych dzieci bezpieczny i odpowiedzialny cyfrowy świat.
Skąd czerpać wiedzę na temat bezpieczeństwa w Internecie?
Aby poszerzyć swoją wiedzę na temat bezpieczeństwa w Internecie, warto korzystać z zaufanych źródeł. Mogą to być renomowane strony internetowe specjalizujące się w cyberbezpieczeństwie np. CERT Polska. Także popularne blogi, takie jak Niebezpiecznik skupiający się na bezpieczeństwie IT, dostarczają informacji o najnowszych zagrożeniach oraz praktyczne porady dotyczące ochrony w sieci.
Jeśli preferujesz przyswajanie wiedzy poprzez filmy, warto sprawdzić kanał na YouTube o nazwie „HREJTERZY”. Mimo skupienia na rozrywce, ten kanał często prezentuje praktyczne porady dotyczące bezpieczeństwa w przestrzeni cyfrowej w sposób przystępny dla rodziców.
Dbanie o bezpieczeństwo dzieci w Internecie wymaga kompleksowego podejścia, obejmującego aspekty technologiczne i komunikacyjne. Edukacja, monitorowanie aktywności oraz odpowiedzialne korzystanie z Internetu są kluczowymi elementami w budowaniu bezpiecznej przestrzeni cyfrowej dla najmłodszych.